Sowing Seeds of Synergy: Creative Youth Workshops in a Multi-Cultural Context

Anni Vassiliou and Thalia Dragonas

Education as Social Construction: Contributions to Theory, Research and Practice

Editors: Thalia Dragonas, Kenneth J. Gergen, Sheila McNamee, Eleftheria Tseliou

Drawing from the rich array of ideas and practices surrounding social constructionist theory, the present volume showcases work from a variety of different cultural settings in education. This demonstrates how constructionist initiatives in education can be successfully shared across national boundaries. More important, we come to see how ideas and practices can be re-formed as they shift from one cultural context to another. Social constructionist logics do not demand regimentation and restriction; rather, they invite continuous emergence. Thus, we include 20 contributions in this volume from 12 countries across four continents, with each contribution carrying its own special qualities and creativity. We divided the contributions into four sections, including theory, practice, systems change, and research and evaluation. In many respects the organization of this book is arbitrary. Constructionism does not, for example, make a clean separation between theory and practice. Theory is itself a practice, and all practice carries with it often unspoken conceptual assumptions. Further, changes in micro-practices (for example, classroom pedagogy) are not fundamentally distinct from system change. Thus, while this sectioning may successfully prevent reader vertigo, the adventurous reader will find it useful to explore the whole of which the various chapters represent faceted reflections. We hope that the process of sharing these contributions will continue to shape education in the years to come.

> Download Education as Social Construction

Καλλιεργώντας το έδαφος στην κοινωνικο-πολιτισμική εμψύχωση, έχει κανείς την βαθιά ευχαρίστηση να γίνει μέτοχος σε μια διεργασία που γεννά σπόρους. Οι δεξιότητες ενός δικτύου συνεργατών -καθώς εξελίσσονται κι αναπτύσσονται μέσα στην πορεία του χρόνου και την εμπειρία με την εμψύχωση νέων σε διαφορετικά κοινωνικά πεδία- δημιουργούν από μόνες τους ένα δίκτυο γόνιμου εδάφους για να ριζώσουν νέοι σπόροι.

Δίνοντας φωνή στους σπόρους (κείμενο της ομάδας εμψυχωτών των ΔΕΝ)

... Στόχος μας είναι να φέρουμε σε επαφή, με κάθε έννοια τόσο φυσική όσο και ιδεολογική, τις κοινωνικές ομάδες έτσι ώστε να αναγνωριστεί η δύναμη του διαφορετικού αλλά και να δοθεί μια βάση στα κοινά σημεία για να δημιουργθεί οικειότητα. Βασικό στοιχείο για να υλοποιηθούν τα παραπάνω είναι η καλλιέργεια του συνεργατικού πνεύματος και της αποδοχής, το οποίο απορρέει απο τους εμψυχωτές και καταλήγει σαν σπόρος στις ομάδες.

... Η ευελιξία -ως μέσο εξέλιξης και ως προσωπικό μας προχώρημα στον νέο κύκλο των ΔΕΝ- μας βοήθησε να προσαρμοζόμαστε, να αλλάζουμε τακτικές προσέγγισης ή οπτική γωνία έτσι ώστε να πραγματοποιούμε τους στόχους και τα όνειρά μας. Συνειδητοποιούμε ότι όσο περισσότερες επιλογές έχουμε τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες επιτυχίες. Έχουμε κατακτήσει τη δεξιότητα να εκμεταλλευόμαστε προς όφελος μας τις αλλαγές και να πετυχαίνουμε κάτι νέο-διαφορετικό. Προσδοκούμε στο μέλλον αυτό που έχουμε χτίσει ως τώρα στο προστατευόμενο περιβάλλον του ΔΕΝ πως θα είχε ευεργετικά αποτελέσματα εάν εφαρμοζόταν στο ευρύτερο πλαίσιο της κοινωνίας μας.

ΣΠΟΡΟΙ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ

Διάσπαρτοι σπόροι που ήρθαν απ’ τα όρη,
Από κάμπους και λαγκάδια απ’ τα άγρια βουνά
Να φέρουνε ελπίδα, δημιουργικότητα, χαρά.

Σπόροι πολλοί να συνδεθούν, να σχετιστούν
Και με όποιον τρόπο θέλουν ελεύθερα να εκφραστούν.
Φαντασία και όνειρα μη μείνουν μοναχά
στο μυαλό και στην ψυχή, σαν παντοτινά στοιχειά.

Μα μέσα από τις σχέσεις, τη συνειδητοποίηση των αναγκών
Τα τείχη να γκρεμίσουν στην κοινωνία των διαπολιτισμικών.

Καθώς διαμορφωνόντουσαν οι χώροι των ΔΕΝ στα διάφορα ΚΕΣΠΕΜ μέσα στο χρόνο – ως φυσικοί αλλά και ψυχοκοινωνικοί χώροι – μια ομάδα παιδιών αναρωτήθηκε: “το ΔΕΝ είναι σπίτι ή σχολείο;” Τι είναι λοιπόν τα ΔΕΝ για τους εμψυχωτές του έργου, τους νέους και τις οικογένειές τους, τους κοινωνικούς χώρους που τα εμπεριέχουν; Σπίτι ή σχολείο; Ή μήπως και τα δύο - και σπίτι, και σχολείο;! Αν προσθέσουμε αντί να αφαιρέσουμε, μήπως πολλαπλασιάζουμε αντί να διαιρούμε;

Τα ΔΕΝ ως “σπίτι” προσέφεραν μέσα στο χρόνο σε εκατοντάδες νέους της Θράκης έναν χώρο που μπορούσαν να οικειοποιηθούν. Να νιώσουν δικό τους. Να δημιουργήσουν με φίλους αλλά να δημιουργήσουν και νέες φιλίες. Είχε όσα δωμάτια όσες και ομάδες, και μια κουζίνα που δεν σταμάτησε να εξερευνά συνταγές διαφορετικών γεύσεων. Είχε μαξιλάρες αναπαυτικές και χαλιά με σοφράδες. Είχε τοίχους γεμάτους με τις δημιουργίες των νέων. Ήταν σπίτι σε διεργασίες που οδήγησαν σε διαπολιτισμική συνύπαρξη.

Τα ΔΕΝ ως “σχολείο” πρόσφεραν έναν ανθρώπινο χώρο όπου η μάθηση ψυχοκοινωνικών δεξιοτήτων πήγαζε από τα βιώματα των ομάδων νέων αλλά και των ομάδων εμψυχωτών. Μάθαμε όλοι να αναρωτιόμαστε “τι θέλω;” και ν' ανακαλύπτουμε τρόπους να πετύχουμε αυτό που θέλουμε. Μάθαμε να χρησιμοποιούμε πολλαπλά εργαλεία δημιουργικής έκφρασης, να επεξεργαζόμαστε δυσκολίες και συγκρούσεις, να συνεργαζόμαστε για έναν κοινό σκοπό, προς έναν κοινό στόχο.

Η ουσία της 10χρονής πορείας των ΔΕΝ: 7 σημαντικές διαστάσεις

• Οι νέοι έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για ό,τι μπορεί να είναι "χειροποίητο". Με μεγάλο ενθουσιασμό, όρεξη και επιδεξιότητα ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα να διαμορφώσουν έναν χώρο δικό τους. Εξασκήθηκαν στο να οριοθετούν, να φροντίζουν και να μοιράζονται τον χώρο τους και όσα εκφράζουν μέσα σ' αυτόν. Η αίσθηση ότι πλάθω κάτι καινούργιο, από την αρχή, με τα χέρια μου, φτιάχνω τη δική μου ιστορία, αποτυπώνουμε τη δική μας ματιά είναι κάτι που ξεκουράζει και κινητοποιεί τους νέους.

• Η εμπλοκή συνδυασμού διαφόρων υλικών και εκφραστικών μέσων στις δραστηριότητες (ζωγραφική, θεατρικό παιχνίδι, αφήγηση και γραπτός λόγος, κατασκευές, φωτογραφία, βίντεο, H/Y) άνοιξε το δρόμο για έναν πλούσιο εσωτερικό κόσμο σκέψεων και συναισθημάτων.

• Δόθηκε χώρος για πολύμορφη εξερεύνηση της έκφρασης, με αποτέλεσμα να απελευθερωθεί το περιεχόμενο της έκφρασης από τα στενά περιθώρια του γραπτού και προφορικού ή και μονόγλωσσου λόγου. Ήρθε να πλουτίσει το τοπίο η πολυγλωσσία και η σιωπή, ο λόγος των συναισθημάτων, του σώματος και των χεριών, με αποτέλεσμα να γεννηθούν πολύχρωμα ατομικά και συλλογικά εκφραστικά έργα. Αυτό που συχνά είναι μειονέκτημα στο βίωμα του νέου μετατράπηκε σε θετική δεξιότητα καθώς οι νέοι ανακάλυπταν τον εφικτό και όχι κατ' ανάγκη σωστό τρόπο έκφρασης, έναν τρόπο που χωράει τη διαφορά και αξιοποιεί την ατομικότητα του καθενός για ένα πιο πλούσιο αποτέλεσμα.

• Ο νεανικός πληθυσμός των εργαστηρίων αντιπροσωπεύει πολύπλευρα την κοινωνία της Θράκης - τα μέλη τους προέρχονται από τις πόλεις αλλά και τα γύρω χωριά, ορεινά και πεδινά. Έτσι, είχαμε την ευκαιρία να ανταποκριθούμε σε πολλές και διαφορετικές μεταξύ τους ανάγκες των νέων. Παράλληλα, υπήρξε ένα ζωντανό πάρε-δώσε μεταξύ των ομάδων· η κάθε δραστηριότητα χτίζει πάνω στην προηγούμενη, η κάθε ομάδα νέων κληρονομεί και κληροδοτεί, τα εργαστήρια είναι συγκοινωνούντα δοχεία που επιτρέπουν πολλές διαφορετικές μορφές να ορίσουν τη δράση.

• Ο χώρος των Δημιουργικών Εργαστηρίων Νέων άνοιξε σταδιακά προς τον ευρύτερο κοινωνικό χώρο, οι νέοι συμμετείχαν ενεργά στην παρουσίαση των έργων τους, στο άνοιγμα του χώρου προς άλλους νέους αλλά και στο ευρύτερο κοινό.

• Τα εργαστήρια έγιναν χώροι συζητήσεων και επικοινωνίας, όχι πάντα εύκολη στη διαχείριση συναισθημάτων. Ειδικά όπου είναι πολυπολιτισμικές ομάδες, το κέρδος είναι μεγάλο. Συνεργάζονται για την παραγωγή κοινού έργου που αποζητά και αξιοποιεί τη διαφορά, μαθαίνουν να δίνουν πραγματική αξία στο άτομο-μέλος της ομάδας, ανακαλύπτουν με μεγάλη ευαισθησία τις δεξιότητες εκείνες που είναι απαραίτητες για τη συμβίωση και συνεργασία.

• Πολλοί γονείς των νέων που συμμετέχουν, εκπαιδευτικοί και νέοι ενήλικες πλησίασαν τη δράση με μεγάλο ενδιαφέρον, με αποτέλεσμα να δημιουργείται σταδιακά ένα πολύτιμο πλέγμα στήριξης που πλαισιώνει τη δράση των Δημιουργικών Εργαστηρίων Νέων.

It Takes Two: Glimpses of the Creative Youth Workshop Project of Thrace

Anni Vassiliou, Tina Ligdopoulou

Abstract

This article explores issues and themes arising within the context of the field of youth work. The youth-worker role entails a certain midwife skill. That of enabling the formless to take form, or one form to manifest itself so as to become recognised and thus identified with. Of encouraging voices towards expression. In this journey, the ‘invisible’ formative process of an end-result is just as important as its ‘visible’ outcome. Why, when, who and how become just as pertinent considerations as what. In a social setting, the act of creating space for synergy and co-existence of differing actors builds a web in which each is empowered.

SOURCE: Annual Review of Critical Psychology, Issue4, 2005 (pages 154-165)

> Read the article by clicking on the Journal image on the left.

> Journey into the world of the CYW through an interactive presentation, included in the CD which accompanies the journal, by clicking on the CD image on the right.

Εδώ θα βρείτε το κείμενο του βίντεο, και μία άσκηση εμψύχωσης που ενθαρρύνει την επεξεργασία των ερεθισμάτων της ομιλίας.

ολόκληρη η ομιλία του Jeremy Rifkin (στα αγγλικά)

"Η λέξη sawubona αποτελεί μια πρωτογενή έκφραση της δεξιότητας των ανθρώπων, από την εποχή που είχαν την ικανότητα πραγματικά να δουν ο ένας τον άλλο.

Εάν μπορούμε να δούμε ο ένας τον άλλο, τίθεται το ερώτημα τι νόημα έχει η παράλληλη παρουσία μας την ίδια χρονική στιγμή;

Τι δυνατότητες ζωής μας δίνει λοιπόν αυτή η στιγμή στο χρόνο;

Μιλάμε άρα για μια αμφίδρομη πρόσκληση συμμετοχής στη ζωή του άλλου ανθρώπου. Όταν βλέπουμε μέσα από την οπτική της sawubona, το ένα άτομο υποχρεώνεται να δώσει στο άλλο άτομο ό,τι χρειάζεται, σε μία συγκεκριμένη στιγμή της ζωής του, έτσι ώστε να προχωρήσει.

Για μένα, το να βλέπω αναφέρεται σε ένα ερώτημα: πως μπορώ ή πρέπει να είμαι έτσι ώστε να μπορείς να είσαι ελεύθερος/η; Διότι είμαι της άποψης ότι ο σύγχρονος πολιτισμός έχει αναιρέσει πολλές από τις ελευθερίες των ανθρωπίνων όντων. Όχι τόσο λόγω της καταπίεσης της μιας κουλτούρας από την άλλη, αλλά επειδή έχουμε χάσει τη δύναμη να φανταζόμαστε τη σημασία του βλέμματος, τι είδους εσωτερικές δεξιότητες αναπτύσσονται μέσω του βλέμματος.

Έτσι κατά τη γνώμη μου, θα ήταν σημαντικό να ξαναθέσουμε το ερώτημα: πως θα πρέπει να ζω, ως ανθρώπινο ον, προκειμένου κάποιος άλλος να είναι ελεύθερος;"

- Όρλαντ Μπίσοπ, Γουάτς, Καλιφόρνια, Διευθυντής του Πολυπολιτισμικού Ιδρύματος Shadetree (Σκιά του Δέντρου)

Εδώ θα βρείτε το βίντεο (με Ελληνικούς υπότιτλους).