Καθώς διαμορφωνόντουσαν οι χώροι των ΔΕΝ στα διάφορα ΚΕΣΠΕΜ μέσα στο χρόνο – ως φυσικοί αλλά και ψυχοκοινωνικοί χώροι – μια ομάδα παιδιών αναρωτήθηκε: “το ΔΕΝ είναι σπίτι ή σχολείο;” Τι είναι λοιπόν τα ΔΕΝ για τους εμψυχωτές του έργου, τους νέους και τις οικογένειές τους, τους κοινωνικούς χώρους που τα εμπεριέχουν; Σπίτι ή σχολείο; Ή μήπως και τα δύο - και σπίτι, και σχολείο;! Αν προσθέσουμε αντί να αφαιρέσουμε, μήπως πολλαπλασιάζουμε αντί να διαιρούμε;
Τα ΔΕΝ ως “σπίτι” προσέφεραν μέσα στο χρόνο σε εκατοντάδες νέους της Θράκης έναν χώρο που μπορούσαν να οικειοποιηθούν. Να νιώσουν δικό τους. Να δημιουργήσουν με φίλους αλλά να δημιουργήσουν και νέες φιλίες. Είχε όσα δωμάτια όσες και ομάδες, και μια κουζίνα που δεν σταμάτησε να εξερευνά συνταγές διαφορετικών γεύσεων. Είχε μαξιλάρες αναπαυτικές και χαλιά με σοφράδες. Είχε τοίχους γεμάτους με τις δημιουργίες των νέων. Ήταν σπίτι σε διεργασίες που οδήγησαν σε διαπολιτισμική συνύπαρξη.
Τα ΔΕΝ ως “σχολείο” πρόσφεραν έναν ανθρώπινο χώρο όπου η μάθηση ψυχοκοινωνικών δεξιοτήτων πήγαζε από τα βιώματα των ομάδων νέων αλλά και των ομάδων εμψυχωτών. Μάθαμε όλοι να αναρωτιόμαστε “τι θέλω;” και ν' ανακαλύπτουμε τρόπους να πετύχουμε αυτό που θέλουμε. Μάθαμε να χρησιμοποιούμε πολλαπλά εργαλεία δημιουργικής έκφρασης, να επεξεργαζόμαστε δυσκολίες και συγκρούσεις, να συνεργαζόμαστε για έναν κοινό σκοπό, προς έναν κοινό στόχο.
Η ουσία της 10χρονής πορείας των ΔΕΝ: 7 σημαντικές διαστάσεις
- Οι νέοι έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για ό,τι μπορεί να είναι "χειροποίητο". Με μεγάλο ενθουσιασμό, όρεξη και επιδεξιότητα ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα να διαμορφώσουν έναν χώρο δικό τους. Εξασκήθηκαν στο να οριοθετούν, να φροντίζουν και να μοιράζονται τον χώρο τους και όσα εκφράζουν μέσα σ' αυτόν. Η αίσθηση ότι πλάθω κάτι καινούργιο, από την αρχή, με τα χέρια μου, φτιάχνω τη δική μου ιστορία, αποτυπώνουμε τη δική μας ματιά είναι κάτι που ξεκουράζει και κινητοποιεί τους νέους.
- Η εμπλοκή συνδυασμού διαφόρων υλικών και εκφραστικών μέσων στις δραστηριότητες (ζωγραφική, θεατρικό παιχνίδι, αφήγηση και γραπτός λόγος, κατασκευές, φωτογραφία, βίντεο, H/Y) άνοιξε το δρόμο για έναν πλούσιο εσωτερικό κόσμο σκέψεων και συναισθημάτων.
- Δόθηκε χώρος για πολύμορφη εξερεύνηση της έκφρασης, με αποτέλεσμα να απελευθερωθεί το περιεχόμενο της έκφρασης από τα στενά περιθώρια του γραπτού και προφορικού ή και μονόγλωσσου λόγου. Ήρθε να πλουτίσει το τοπίο η πολυγλωσσία και η σιωπή, ο λόγος των συναισθημάτων, του σώματος και των χεριών, με αποτέλεσμα να γεννηθούν πολύχρωμα ατομικά και συλλογικά εκφραστικά έργα. Αυτό που συχνά είναι μειονέκτημα στο βίωμα του νέου μετατράπηκε σε θετική δεξιότητα καθώς οι νέοι ανακάλυπταν τον εφικτό και όχι κατ' ανάγκη σωστό τρόπο έκφρασης, έναν τρόπο που χωράει τη διαφορά και αξιοποιεί την ατομικότητα του καθενός για ένα πιο πλούσιο αποτέλεσμα.
- Ο νεανικός πληθυσμός των εργαστηρίων αντιπροσωπεύει πολύπλευρα την κοινωνία της Θράκης - τα μέλη τους προέρχονται από τις πόλεις αλλά και τα γύρω χωριά, ορεινά και πεδινά. Έτσι, είχαμε την ευκαιρία να ανταποκριθούμε σε πολλές και διαφορετικές μεταξύ τους ανάγκες των νέων. Παράλληλα, υπήρξε ένα ζωντανό πάρε-δώσε μεταξύ των ομάδων· η κάθε δραστηριότητα χτίζει πάνω στην προηγούμενη, η κάθε ομάδα νέων κληρονομεί και κληροδοτεί, τα εργαστήρια είναι συγκοινωνούντα δοχεία που επιτρέπουν πολλές διαφορετικές μορφές να ορίσουν τη δράση.
- Ο χώρος των Δημιουργικών Εργαστηρίων Νέων άνοιξε σταδιακά προς τον ευρύτερο κοινωνικό χώρο, οι νέοι συμμετείχαν ενεργά στην παρουσίαση των έργων τους, στο άνοιγμα του χώρου προς άλλους νέους αλλά και στο ευρύτερο κοινό.
- Τα εργαστήρια έγιναν χώροι συζητήσεων και επικοινωνίας, όχι πάντα εύκολη στη διαχείριση συναισθημάτων. Ειδικά όπου είναι πολυπολιτισμικές ομάδες, το κέρδος είναι μεγάλο. Συνεργάζονται για την παραγωγή κοινού έργου που αποζητά και αξιοποιεί τη διαφορά, μαθαίνουν να δίνουν πραγματική αξία στο άτομο-μέλος της ομάδας, ανακαλύπτουν με μεγάλη ευαισθησία τις δεξιότητες εκείνες που είναι απαραίτητες για τη συμβίωση και συνεργασία.
- Πολλοί γονείς των νέων που συμμετέχουν, εκπαιδευτικοί και νέοι ενήλικες πλησίασαν τη δράση με μεγάλο ενδιαφέρον, με αποτέλεσμα να δημιουργείται σταδιακά ένα πολύτιμο πλέγμα στήριξης που πλαισιώνει τη δράση των Δημιουργικών Εργαστηρίων Νέων.
