Σ' αυτό το δεύτερο ταξίδι, ένα διαφορετικό ημερολόγιο. Λιγότερο γραμμικό. Παρατηρώ και καταγράφω νήματα που διαπερνούν τις τέσσερις ημέρες, αντί να τις χωρίζουν. Δραστηριότητες που εξελίσσονται μέσα στο χρόνο, μέρα με τη μέρα. Μικρά πρότξεκτ που εξελίσσονται, σε μικρές καθημερινές δόσεις. Δραστηριότητες που χτίζουν δράση. Ίσως πιο αντιπροσωπευτικό του χαρακτήρα της γέφυρας που έχουμε χτίσει, μιας και δεν έχει τόση σημασία πια να την περπατάς γραμμικά -βήμα βήμα προσεκτικά- αλλά να βρίσκεσαι πάνω της (ή και να πέφτεις απ' αυτήν και ν' ανεβαίνεις ξανά πάνω της!) Βήματα μπροστά και βήματα πίσω είναι ένας μόνο τρόπος να βλέπεις μια πορεία. Όλα σχετικά, κι όλα εν σχέσει...
ΘΡΑΚΗ ΚΑΛΕΙ ΑΘΗΝΑ ...ο χρόνος προετοιμασίας της δεύτερης φάσης της ανταλλαγής νέων μειώθηκε εντυπωσιακά! Η εμπειρία που είχαν τα ΔΕΝάκια απ' το ταξίδι τους στην Αθήνα στάθηκε πολύτιμη για να μπορέσουν να μπουν στη θέση του “ταξιδευτή” και να προετοιμάσουν μια θερμή υποδοχή ως “οικοδεσπότες”. Χωρίς να αντιγράψουν την τελετή υποδοχής των νέων τους φίλων, κράτησαν την ουσία και δημιούργησαν ένα πρωτότυπο καλωσόρισμα στο σταθμό των ΚΤΕΛ της πόλης. Στο αντάμωμα, πηγαίες αγκαλιές και ενθουσιασμένες φωνές χαράς! Μου έκανε εντύπωση πόσο αυθόρμητα ανέλαβαν τα ΔΕΝάκια το ρόλο του ξεναγού, αξιοποιώντας τη γνώση του χώρου και την άνεση που ένιωθαν ως συντοπίτες της Θράκης -παρόλο που ο πιο οικείος χώρος διέφερε ατομικά (διαφορετικές γειτονιές της Ξάνθης, διαφορετικά χωριά και πόλεις της Θράκης). Οι γονείς των νέων των ΔΕΝ είχαν γνήσιο ενδιαφέρον να γνωρίσουν την ομάδα της Αθήνας. Η γευστική ποικιλία του αλμυρού μπουφέ που ετοίμασαν χόρτασε όλες τις αισθήσεις! Έδωσε έναν άλλο τόνο στην ατμόσφαιρα που όλοι μαζί δημιουργήσαμε στο ΚΕΣΠΕΜ. Ενόσω τα παιδιά διασκέδαζαν όλα μαζί με δικό τους τρόπο στους χώρους των ΔΕΝ, η βιβλιοθήκη μετατράπηκε σε χώρο που ενθάρρυνε το γεφύρωμα μεταξύ των ενηλίκων με φυσικό τρόπο. Ζωντάνεψε καθώς γέμιζε με διαφορετικές αφηγήσεις κι ανακαλύπταμε κοινά και διαφορετικά βιώματα. Γεφυρώσαμε βιώματα και “διαβάσαμε” ο ένας τον άλλον στη ζωντανή βιβλιοθήκη που δημιουργήθηκε καθώς σχετιζόμασταν. Τα Αθηναϊκά γλυκίσματα συνόδεψαν όλες μας τις μέρες, φέρνοντας μια γευστική υπενθύμιση της γέφυρας που χτίζουμε - ακριβώς τη στιγμή που την είχαμε ανάγκη! Πόσο σημαντικό είναι το ρήμα “καλώ” στη ζωή μας... Πόσο σημαντικό να ανταποκρινόμαστε με πραγματική θέληση... Δημιουργεί ένα ανθρώπινο πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί να καλλιεργηθεί ο σεβασμός και να αξιοποιηθεί η διαφορετικότητα ως πηγή πλούτου. Αμοιβαίο το κάλεσμα, αμοιβαία ανταπόκριση σ' αυτό το εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Η ανταλλαγή ρόλων “ταξιδευτή” και “οικοδεσπότη” ανάμεσα σε παιδιά και ενήλικες έγινε μεθοδολογικό εργαλείο των “Γεφυρών”, εμψυχώνοντας τον τρόπο που προσεγγίζαμε τις δραστηριότητες που μας γεφύρωναν μέσα στις μέρες.
ΓΕΦΥΡΕΣ ΜΕ ΦΟΝΤΟ ΤΗ ΞΑΝΘΗ ...αυτές τις μέρες βιώσαμε με άλλο μάτι μια γνώριμη για μας πόλη. Η γεμάτη ερωτηματικά ματιά μιας ομάδας ταξιδευτών συνάντησε τις διαφορετικές αφηγήσεις των παιδιών και των συνεργατών των ΔΕΝ. Η εμπειρία της ξενάγησης είναι ταυτόχρονα και μια ευκαιρία να ακούσεις τη δική σου αφήγηση -να κατανοήσεις τη δική σου σχέση με τους ανθρώπους, την ιστορία, τα κτήρια και τη φύση ενός τόπου- και να την δεις να μπαίνει σε διάλογο με τις άλλες γύρω σου. Το να μοιράζεσαι την ξενάγηση ως μέλος μιας ομάδας είναι μια συναρπαστική εμπειρία διαπολιτισμικότητας. Βιώσαμε όλοι τον πλούτο των πολλαπλών αφηγήσεων. Σημεία της πόλης που έχουμε περάσει εκατοντάδες φορές απέκτησαν νέο χαρακτήρα κι έγιναν οικεία μέσα απ' τις ιστορίες παιδιών κι ενηλίκων γύρω απ΄ τον προσωπικό τους χώρο. Όπου κι αν πήγαμε, συναντούσαμε ανοιχτές πόρτες. Ένιωσα τη δύναμη των σχέσεων που είχαν καλλιεργήσει οι συνεργάτες των ΔΕΝ ως μέρος των “Γεφυρών” με ανθρώπους διαφορετικών πλαισίων (ακριβώς όπως είχαν κάνει και στην Αθήνα οι συνεργάτες της Χιλλ). Σπίτι μας έγινε τόσο ο “Ορφέας” όσο και το ΚΕΣΠΕΜ - κι όταν μοιράζεσαι το ίδιο σπίτι, δένεσαι όπως τα άτομα μιας οικογένειας. Οι βόλτες της ομάδας ΔΕΝΧΙΛΛ στις πλατείες και στα σοκάκια της πόλης έγιναν αφορμή να νιώσουμε ακόμα περισσότερο συντοπίτες. Παρατηρώντας ότι οι “Γέφυρες” ταξίδεψαν την περιφέρεια προς το κέντρο (Αθήνα) αλλά και τώρα το κέντρο προς την περιφέρεια (Θράκη), φίλος των ΔΕΝ μας ρώτησε την πρώτη μέρα “τα οφέλη της περιφέρειας απ' το κέντρο είναι ίσως κατανοητά, τι έχει να δώσει η περιφέρεια στο κέντρο όμως;” Συμφωνήσαμε πως έμενε να το μάθουμε στο τέλος της ανταλλαγής. Ας κάνω την αρχή λοιπόν, εδώ στο ημερολόγιό μου. Έχουμε τόση ανάγκη να νιώσουμε συντοπίτες, ένα “εμείς”, χωρίς να ακυρώνουμε τα τόσα άλλα “εμείς” μέσα στα οποία συνυπάρχουμε... Αν το κέντρο πρόσφερε το δώρο της αποδοχής της διαπολιτισμικότητας της Θράκης, πέρα απ' τους στερεότυπους διαχωρισμούς της καθημερινότητάς της - τότε ίσως η περιφέρεια να πρόσφερε το δώρο της δυνατότητας να ανακαλύψουμε μια νέα ταυτότητα - αυτή του διαπολιτισμικού συντοπίτη, συνάμα μέλος ενός “εμείς” του κέντρου κι ενός “εμείς” της περιφέρειας... μακρυά γεωγραφικά, μα τόσο κοντά ψυχοκοινωνικά.
ΔΕΝΧΙΛΛ ΓΕΦΥΡΕΣ ΣΤΟ ΝΕΣΤΟ ...αναρωτιέμαι πώς θα μπορούσε να υπάρξει φιλοξενία στον κόσμο των ΔΕΝ χωρίς το Νέστο... το 2002 (πόσο νερό έχει κυλίσει στ' αυλάκι από τότε! Αλήθεια, μετριέται;) όλα εδώ ξεκίνησαν. Καθώς περνούσα τα “φυσικά” σύνορα (Μακεδονίας-Θράκης, Ν. Καβάλας-Ξάνθης) θυμάμαι το τιμόνι του αυτοκινήτου να με τραβάει να στρίψω στη Γαλάνη. Να σταθώ -χωρίς βιασύνη- σ' ένα χρόνο άχρονο. Εκεί που γεννιούνται τα όνειρα. Εδώ, στην όχθη του ποταμού αμφισβήτησα τη φυσικότητα των ψυχοκοινωνικών συνόρων, εδώ ξεκίνησα το ταξίδι ανακάλυψης των εμψυχωτών της Θράκης. Το ποτάμι μου μίλησε για ακινησία και ροή, δύο φαινομενικά αντίθετες έννοιες που έμενε να συνθέσω εντός κι εκτός, καθώς εξελισσόταν η δράση των ΔΕΝ μέσα στα κοινωνικά πλαίσια που την περιέβαλλαν. Κι αυτά -φαινομενικά ακίνητα- ρέουν, αλλάζουν. Σε χρόνο οργανικό, με το δικός τους ρυθμό το καθένα. Πέρα απ' το ανθρώπινο, είναι και το φυσικό περιβάλλον διαπολιτισμικό άραγε; Τα ΔΕΝ έγιναν μέρος του περιβάλλοντός τους, ρίζωσαν και συνδιαλέγονται με τις πολύχρωμες κοινωνίες, με τόσους νέους και τις οικογένειές τους. Έτσι και σήμερα, σε μικρογραφία μιας πολύχρονης διεργασίας, παρατηρώ τους νέους ΔΕΝΧΙΛΛ να αφήνονται να μάθουν απ' το ποτάμι. Πώς να βλέπουν και να ακούν έναν τόπο και τα μύρια όσα πλάσματά του. Πώς να σέβονται την ύπαρξη όλων. Πώς ν' αγγίζουν και να πατούν. Πώς να σχετιστούν. Με την επίγνωση ότι η επιλογή κάθε διαφορετικού τρόπου ενέχει και το αντίστοιχο βίωμα... Να κόψω ένα φύλλο απ' την πικροδάφνη; Κοιτάζω. Βλέπω; Να τσαλαπατήσω εδώ κι εκεί, χωρίς σκέψη, χωρίς να βλέπω πραγματικά που πατάω, τι τσαλαπατώ; Μπορούμε να δομήσουμε το χρόνο μας μαζί -σε μικρές παρέες- χωρίς να αγνοούμε ο ένας τον άλλον; Να συν-δημιουργήσουμε; Στις όχθες της ροής, σπάνε και οι πιο άκαμπτες αντιλήψεις, και οι πιο επίμονες συνήθειες. Κι ο Άνθρωπος Κεραυνός ((μυθική φιγούρα προστάτης της εξέλιξης, και φίλος των ΔΕΝ απ' το καλοκαίρι του 2013) δεν έλειπε απ' το Νέστο σήμερα. Καταιγίδα, που έδωσε τόπο στον ήλιο. Χτίσαμε πολλών ειδών γέφυρες στο ποτάμι, αναζητήσαμε πολλαπλά μονοπάτια...
ΔΕΝΧΙΛΛ ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ ...όταν προτάθηκε η ιδέα να δημιουργήσουμε ένα δικό μας θέατρο σκιών, χαμογέλασα. Τι ποιο ταιριαστό, σκέφτηκα. Ένα στοιχείο που γεφυρώνει πολιτισμούς εδώ και αιώνες μα συνάμα έχει σταθεί και αγκάθι ανάμεσα σε διαχωριστικές ταυτότητες είναι ίσως η πιο ταιριαστή δοκιμασία για τις “Γέφυρες” που χτίζουμε... Να ένα μικρό κοινό έργο -εντός της ευρύτερης δράσης- που γεννήθηκε ως ιδέα-σπόρος πάνω στη γέφυρα - μετά την ανταλλαγή στην Αθήνα και πριν την ανταλλαγή στη Θράκη. Η δοκιμασία έγινε νήμα που γεφύρωνε πολλαπλώς: έδενε τις μέρες μας μαζί μιας και προχωρούσε βήμα-βήμα, αποτέλεσε κοινό έργο που καλούσε το κάθε παιδί σε αυτενέργεια και συνάμα συνεργασία με άλλα παιδιά σε μικρές, σταθερές ΔΕΝΧΙΛΛ παρέες των έξι παιδιών, ενθάρρυνε τους ενήλικες να συνεργαστούν και να εμψυχώσουν -κι αυτοί σε σταθερές ΔΕΝΧΙΛΛ παρέες- τις πολύ ξεχωριστές διεργασίες ομάδων. Τα βήματα διακριτά μεταξύ τους: την Κυριακή, η παρέα αποφασίζει τους χαρακτήρες που θέλει να ζωντανέψει και δημιουργεί ο καθένας τη δική του φιγούρα - τη Δευτέρα, πάμε βόλτα τις φιγούρες μας στο Νέστο όπου συνδιαλέγονται μεταξύ τους ώσπου να αποκτήσουν ιστορία και σενάριο - την Τρίτη, στήνουμε τον μπερντέ κι απολαμβάνουμε τις παραστάσεις από δύο ρόλους, μέλος του κοινού (θεατής/ακροατής) και μέλος του θιάσου (εμψυχωτής/συμπαίκτης). Στο “Σπίτι της Σκιάς” -λίγο πριν στήσουμε τον μπερντέ- ακούσαμε ότι “αυτό που βλέπουμε είναι πάντοτε λιγότερο απ' αυτό που κοιτάμε. Ότι αντικείμενα, καταστάσεις και γεγονότα έχουν διαστάσεις που δεν είναι ορατές ή εύκολα αντιληπτές”. Μέσα απ' την τέχνη φωτός και σκιάς ένας καλλιτέχνης μας κάλεσε να “δούμε αυτό που δεν φαίνεται”. Το θέατρο σκιών ΔΕΝΧΙΛΛ ήταν κατά μία έννοια ένας πειραματισμός με την τέχνη φωτός και σκιάς για να δούμε όσα δεν φαινόντουσαν στις γέφυρες που χτίζουμε μεταξύ μας. “Η περιπέτεια του μέλλοντος”, “Το μπέρδεμα”, “Οικογενειακές υποθέσεις”, “Η μουριά” και μια ιστορία έκπληξη ανάμεσα σε δύο φιγούρες “φανερώνουν ή και κρύβουν μηνύματα-σκέψεις, υποδεικνύουν δρόμους, αποκαλύπτουν νέες διαστάσεις” (όπως μάθαμε στο “Σπίτι της Σκιάς”). Πάνω σ' αυτές τις σκέψεις χτίσαμε γέφυρες, ΔΕΝ και Χιλλ παρέα...
Ταξιδιώτες & οικοδεσπότες για ακόμα μια φορά: Καλώς μας ήρθατε - Καλώς σας βρήκαμε!
Ταξιδιώτες & οικοδεσπότες για ακόμα μια φορά: Στις όχθες του Νέστου
Ταξιδιώτες & οικοδεσπότες για ακόμα μια φορά: Καλώς να ανταμώσουμε ξανά!